Ineens is er volop leven in mijn o-zo-rustige dorp. Het is ‘tilem‘ (nieuwe maan), maar ditmaal gaat dit gepaard met een grote ceremonie, welke twee maal per jaar gehouden wordt om de boze geesten buiten het dorp te houden. Iedereen is druk in de weer met het maken van offeringen, het voorbereiden van de ceremonie in de tempel, het aanschaffen van nieuwe kleding enz. Het gevolg van alle drukte is echter dat er op straat weinig te doen is. Iedereen is druk, maar met name binnenshuis. Ergens ook wel een beetje saai dus.
’s Avonds ga ik echter met mijn familie mee naar de tempel. Verschillende avonden achtereen wordt hier gebeden, maar worden er ook allerlei dansen en zelfs cabaret opgevoerd (helaas in het Balinees, de meeste grappen gaan dus langs me heen). De meeste dansers (en danseressen) zijn (oud)leerlingen van me. Stiekem even zwaaien en hallo roepen. Of gefotografeerd willen worden. De berg met foto’s die ik nog moet afdrukken groeit met de dag. Zou ik al voor quantum-korting in aanmerking komen??? Een memorabele laatste week in Tajen dus.
Afscheid op school
De examens zijn inmiddels voorbij en het is bijna kerstvakantie. Kun je spreken van kerstvakantie op een eiland waar niemand kerst viert? Althans, niemand buiten de touristische gebieden? Hoe dan ook, het is vakantie en de kinderen krijgen hun rapporten. De cijfers voor Engels vallen zeker niet tegen. Maar de examens (op provinviaal niveau ontworpen) zijn geen reflexie van de lesstof en de cijfers lijken enigszins opgewaardeerd. Ook op provinciaal niveau ja.
Ik neem afscheid van de kinderen en van hun docenten. Wil ik ze nog even toespreken? Ehhh…. Niet mijn beste speech ooit, maar wel de eerste in het Indonesisch voor een publiek van meer dan 100 man. Haha.
Veel kinderen vinden het jammer dat ik weg ga. Ikzelf ook. Nog een laatste les? Ik stem toe, dinsdag 26 december zal ik in Tajen nog een keer voor de klas staan. Een kleine dag later zit ik al in het vliegtuig. Strakke planning, ik kan het nog steeds!
Kerst op Bali
Er staan in Kuta wel her en der wat kerstbomen en zo hier en daar klinken wat kerstliedjes, maar het is gelukkig hier (nog) niet zo als in Nederland dat je weken van te voren wordt doodgegooid met kerstmuziek. In Diva’s wordt er druk gewerkt aan de kerstdecoratie. Van bamboe wel te verstaan. Edy, Gede en Gede zijn al druk aan het vouwen terwijl baby Gede (Edy’s zoontje) er vrolijk tussendoor rent. Ik besluit een handje te helpen, om de een of andere reden vind ik het heerlijk rustgevend om dingen te vouwen van bamboe (zou ik een workshop kunnen volgen in Nederland?). Het resultaat mag er trouwens wezen!
Duiken in Padangbai
De volgende dag ga ik duiken in Padangbai. Een duiklocatie met een hoop harde en zachte koralen, maar ook een locatie met een hoop currents en ijskoud (22 graden) water. Voor de eerste keer tijdens mijn duiken heb ik last van mijn oren, AU, geen pretje, maar heel langzaam maar heel zeker gaan we dan toch naar de gewenste diepte. De duiken zijn heel mooi, we zien een aantal morrays, angel fishes, lion fishes, leaf fishes en zelfs een aantal pijlstaart roggen. (Meestal zijn ze niet gevaarlijk, echt niet!) En natuurlijk de nodige kleinere vissoorten (en vissen waar ik de naam niet van ken, haha) en veel koraal.
De terugweg verloopt echter niet zo voorspoedig. Omdat een andere auto van de duikschool een aanrading heeft gehad, verblijf ik de hele middag op het politie bureau. Iets wat normaal al niet zo leuk is, maar nu ronduit vervelend omdat ik met Made Arta mee naar zijn huis zo gaan. Deze afspraak hebben we nu moeten verzetten naar mijn volgende bezoek aan Bali. En hoewel hij me verzekerde dat het niet erg was, merkte ik toch duidelijk dat hij teleurgesteld was…
Nog meer afscheid
De volgende ochtend vertrekken (andere) Made en ik naar Yeh Gangga om afscheid te nemen van zijn familie en om de leraar Engels te ontmoeten. Hij is erg enthousiast over het onderwijs project van Indah-Education, mooi!
Daarna naar Tajen, de laatste keer over de bobbelige weg ten noorden van Tabanan met de prachtige uitzichten over de sawa’s en de Gunung Batukaru. Slik. Ik ben echter nog niet goed en wel thuis aangekomen of het begint te regenen dat het giet! Oeps, ik wil mijn laatste les Nederlandse spelletjes houden, buiten, dus dan moet het toch echt een beetje droog worden… Net voor de klok van drieen, het tijdstip dat de les begint, wordt het echter droog. Het schoolplein is echter in een grote modderpoel beland. Moeten we hier gaan zaklopen, trefballen en touwtje springen? De (meeste) jongens vinden de modder echter geen enkel probleem. En eigenlijk is zaklopen in de modder best leuk, zeker omdat iedereen continu onderuit gaat! En spijkerpoepen kan best onder het afdak. En zo wordt het toch nog een geslaagde middag.
De kinderen zijn sowieso lief en schattig. Ik krijg allerlei cadeautjes mee voor thuis, allemaal met zorg ingepakt. Chocolade repen, zakjes indo-mie, nootjes, brieven en tekeningen, super schattig! Ik zal ze missen…
Na de les heb ik nog een paar uur thuis gezeten met mijn familie. Nog een keer samen eten en dan komt het onherroepelijke moment dat er dag gezegd moet worden. Huil je al? Nee, nog niet. Bijna. JA!!!!
Made brengt me terug naar Kuta waar ik de laaste nacht zal blijven. Ik vlieg van Bali naar Kuala Lumpur naar Bangkok en dan naar huis.