De kinderen op school proberen me wat Balinees te leren. Hoewel ik bepaalde woorden inmiddels begin te herkennen, is de uitspraak van sommige woorden echt een probleem voor mij. En hoe zit dat met de namen op Bali? Waarom heeft iedereen dezelfde namen op Bali?
Balinese taal
De uitspraak is niet het enige wat lastig is aan het Balinees. De Balinese taal heeft namelijk verschillende levels, welke je moet gebruiken hangt af van je eigen afkomst en die van je gesprekspartner. En met afkomst bedoel ik met name tot welke kaste je behoord. Nu ben ik geen geboren en getogen Hindu, maar de kinderen van het dorp hebben echter besloten dat ik niet tot de laagste kaste kan behoren. Wellicht vanwege mijn witte huid, het feit dat ik een ticket naar Bali kan betalen of gewoon omdat ik ‘guru’ (onderwijzer) ben, ik weet het niet.
Hoe dan ook, de basis voor het Balinees is gelegd. Wanneer ik nu zeg dat ik geen Balinees spreek (Tiang ten bise basa Bali) roepen alle kinderen in koor dat dat niet waar is, ik spreek het immers al een beetje. De schatjes.
Om er voor te zorgen dat mijn Indonesisch ook vooruit blijft gaan, ben ik inmiddels weer aan het lessen. En genoeg mogelijkheid hier om het geleerde in de praktijk te brengen, zat dagen dat ik geen Engels (laat staan Nederlands) spreek…
Namen op Bali
De meeste Balinezen, zo’n 95%, horen echter tot de laagste kaste. Het meest kenmerkende voor mensen uit de laagste kaste zijn hun namen: het eerste kind heet Wayan (of Putu), het tweede kind Made, het derde kind Nyoman en het vierde kind Ketut. En dan beginnen ze weer van voor af aan! Je hoort dus veel dezelfde namen op Bali.
Voor jongens en meisjes worden gewoon dezelfde namen gebruikt, al wordt voor mannen ‘I’ toegevoegd (dus I Made enz) en voor vrouwen Ny Wayan. Behalve deze namen op Bali komt ook de naam Gede veel voor. Om verwarring te voorkomen krijgen kinderen tegenwoordig behalve hun Balinese naam ook een extra naam, ik heb gelukkig geen 10 kinderen in een klas die Wayan heten. Al is dat misschien wel makkelijker voor het onthouden van de namen. En wanneer je Wayan vraagt stil te zijn, houdt ineens een halve klas z’n mond. Ach ja, de meeste namen ken ik inmiddels wel en de kinderen zijn soms gewoon stil als ik er om vraag. (Maar soms ook niet…)
Behalve aan de kinderen van de basisschool (SD5 in Tajen) geef ik inmiddels ook les op twee middelbare scholen (SMA’s in Tabanan en Penebel). Een heel andere pakkie-aan, ik moet nog een beetje wennen!
O ja, het regenseizoen is begonnen.