Diederik en ik zijn na een zeer aangename bootreis (van ruim 10 uur) vanuit Mandalay in Bagan beland. Beetje boekje lezen, beetje slapen, niks mis mee.
Heel veel tempels
Nu zijn we in Bagan en hebben we het ambitieuze plan opgevat om heel veel tempels te zien. Niet heel moeilijk, aangezien er hier een paar duizend staan, met name uit de 9de tot 11de eeuw. Op een fietsje lekker langs de tempels, bij sommige kun je naar binnen, bij een aantal zelfs omhoog. Prachtig!!!
Hoewel Bagan toch wel de top-attractie van het land is, is het hier relatief rustig. Althans, er is zoveel te zien, dat je nauwelijks andere toeristen tegenkomt. Wel een hoop lokale mensen, die je proberen allerlei dingen te verkopen voor een dollar.
Iedereen heeft een “eigen tempel” waarvoor hij een vergunning heeft om dingen te kopen, dus werkelijk overal loopt wel iemand rond! Cold coke, laquerware, paintings, two babies (?), one doller, het kan allemaal. Bij een beetje navraag ligt de prijs echter een stuk hoger…. (Behalve voor de cola dan.) Iedereen doet mee aan deze poppenkast, de jongste verkoper die we tegenkwamen zal een jaar of 3 zijn geweest. Hoezo kinderarbeid????
Wat trouwens grappig is, is dat veel verkopers zich ook een beetje als gids profileren en je de mooiste plekjes van de tempels aanwijzen. Soms gewapend met een zaklamp. En soms spreken ze zelfs een paar woorden Engels (meer dan ” want to buy…”). Zo kun je op een leuke manier een hoop van de tempels en de omgeving leren.
Fietsen in Bagan
Fietsen in Bagan is errug leuk, maar soms is het een beetje lastig om precies te weten waar je je bevindt en waar je naar toe moet. Hoofdwegen en bijwegen zijn soms niet van een karrenspoor te onderscheiden, laat staan van elkaar. Alle wegen zijn stoffig en bedekt met zand, aangevuld met asfalt, steengruis of gras.
Aangezien er niet veel gemotoriseerd verkeer is (door een verhoging van de brandstofprijzen een aantal jaar geleden kunnen veel mensen zich geen auto veroorloven), is fietsen wel relatief veilig. Alleen goed opletten voor overstekende koeien en geiten!
Ballonvaart over Bagan
Maar ik heb het ook hogerop gezocht: ik heb een ballonvaart gemaakt! Beetje boven mijn budget (haha), maar ik wilde iets speciaals doen voor het geld wat ik voor mijn promotie heb gekregen en dat is zeker gelukt!
Vroeg uit bed, we hebben de ochtendvlucht, tijdens zonsopkomst. Na een kopje thee en een korte veiligsheidsinstructie (hoe je bij de landing moet staan) wordt de ballon binnen een minuut of 10 gevuld (groot!), mogen de acht passengiers en de piloot instappen en dan gaan we de lucht in.
Je hoort altijd dat een ballon heel stabiel is, dat is dus waar. Wanneer je je verplaats in het mandje (je kan niet ver, de mand is namelijk ingedeeld in compartimenten) voel je dus geen enkele trilling. En je hoort werkelijk alles wat beneden gebeurt, maar toch is het op de een of andere manier heel stil (op de brander na).
En dan het uitzicht, de zon die langzaam opkomt, de ontelbare tempels beneden, de Ayawady rivier en zoveel meer… En ook de landing verloopt vlekkenloos, de ground crew houdt de ballon mooi recht, we blijven gewoon staan, geen gestuiter, geen verwondingen of wat dan ook. Een ballonvaart is niet goekoop, maar het geld meer dan waard! Een aanrader dus.
Mount Popa
Bij een bezoek aan Bagan mag ook een tripje naar Mount Popa niet ontbreken. Mount Popa is een tafelberg, zo’n 60 km van Bagan, waar alle Nats (spirits/geesten) wonen.
Op weg naar de top, via een ruim 700 treden tellende trap. kom je verschillende temples tegen om de verschillende Nats te eren. Ook is er een apenleger, welke op veilige afstand van stalletjes met souveniers en eten gehouden worden door kordate vrouwtjes gewapend met stokken en katapulten. Op de top zijn nog meer tempels te vinden, plus een prachtig uitzicht over de omgeving.
En omdat het december is en volle maan is er het Nat Pwe festival om de Nats te eren, wat leidt tot kleurijke festivals met zang en dans. Iedereen is helemaal opgedoft en blij. Zelfs kleine kindjes zitten onder de make-up, met name dan wit spul om blanker te lijken. Hoewel ik een beetje bijgekleurd ben, heb ik nog steeds niet een dergelijk goedje nodig en vindt men mij nog steeds ‘very beautifull’.
Mooiste tempels van Bagan
Na 5 dagen Bagan en het zien van honderden tempels zal ik het niemand (inclusief mezelf) niet aandoen om ze alle te beschrijven, maar een top 5 wil ik wel even kwijt.
1- Gu-Byauk-Nge, Old Bagan
Zo ongeveer de laatste tempel die we hebben gezien, maar wel de meest indrukwekkende. De buitenkant is niet eens zo heel bijzonder (wel bijzonder eigenlijk, maar niet uniek), maar de binnenkant is adembenemend. Hoewel de tempel eigenlijk al gesloten was toen Diederik en ik arriveerden, werder sleutelbewaarder en sleutel snel opgespoord en konder we naar binnen. De hele tempel is van boven tot onder prachtig beschilderd, deze beschilderingen zijn inmiddels meer dan 100 jaar oud, maar vaak nog goed bewaard. We krijgen een korte tour van de bijna blinde sleutelbewaarder, die aan een plank een lamp, een schakelaar en een snoer van tientallen meters heeft bevestigd en zo zijn eigen looplamp heeft gemaakt.
2- Gu-Byauk-Nge, Naung-Yu
What’s in a name? In deze tempel zijn prachtige beelden te vinden, waaronder van Buddha en Brama, maar ook de Buddha-mother. Ook hier weer prachtige schilderingen. Bovendien is de omgeving van de tempel ook heel mooi en superrustig, bijna geen verkeer, geen toeristen maar wel mooie tempels.
3- Ywa-Haung-Yi
Voor de mooiste zonsondergang met een prachtig uitzicht over de grote tempels als de Swezigon Paya, Ananda Pato, Dhamma-Ya-Za-Ka enz. Bovendien is deze tempel niet zo druk rond die tijd als de Tayok-Pyi Paya, waar mensen met bussen tegelijk aankomen.
4- She-Gu-Gyi (Old Bagan)
Nog zo’n onbekende maar mooie tempel. Midden in Old-Bagan, en omdat je in tegenstelling tot vele andere tempels in dit gebied hier wel naar boven mag klimmen, heb je een prachtig uitzicht over de omgeving. En we hebben een aaridge gids gehad, ofwel een verkoopster die probeerde op die manier klanten te binden (maar ze was niet opdringerig en wist ECHT veel van de tempel en de omgeving).
5- Ananda (Old Bagan)
Deze tempel wordt de mooiste genoemd en mooi is-ie inderdaad! Een goude koepel, groot, statige bijgebouwen en mooie beelden, schilderingen en wat niet te meer. Zeker niet overslaan dus!
Het authentieke dorp Min-Nan-Tu
En dan wil ik de tempels en met name de omgeving van het dorp Min-Nan-Tu een eervolle vermelding geven. Tussen de vele tempels liggen velden waar mais en pinda’s worden verbouwd en de mensen die op het land werken zijn aardig en gastvrij en hebben ons getrakteerd op een mengsel van pinda’s, sesamzaad en groene thee, wat je met een lepeltje moet mengen en echt een lekkernij is!
Een bezoekje aan de lokale weverij is ook een aanrader, hier heb ik voor een paar dollar een Longyi gekocht. Dit is hier de traditionele kledij, zowel voor mannen als vrouwen, een soort dichtgenaaide wikkelrok. Hij is blauw en van zijden en je ziet vast nog wel eens een foto van mij in dat ding.
Tip: hier kun je een rondreis door Myanmar of een familievakantie in Azië boeken.
